Właściwość komornika
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym ogólnej właściwości dłużnika.
W przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do wynagrodzenia dłużnika prowadzi egzekucję łącznie sądowy organ egzekucyjny, gdy egzekucja sądowa dotyczy:
1) świadczeń alimentacyjnych, rentowych lub innych świadczeń powtarzających się
2) świadczenia pieniężnego w walucie obcej
Zajęcie wynagrodzenia dłużnika – obowiązki dłużnika i jego pracodawcy
Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zajęcie.
Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia. Dłużnik nie może zajętym wynagrodzeniem rozporządzać w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone. Nadto dotyczy to nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy. Nie dotyczy to jednakże części pensji wolnej od zajęcia. Art. 871 kodeksu pracy normuje wysokość części wynagrodzenia wolnej od zajęcia.
Jeżeli egzekucja dotyczy świadczeń alimentacyjnych komornik zawiadamia pracodawcę o charakterze egzekwowanych świadczeń.
Dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę, komornik wzywa ponadto pracodawcę, aby w ciągu tygodnia:
1) przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów
2) podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane
3) w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Pracodawca obowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia komornika oraz wierzyciela o każdej zmianie okoliczności mających wpływ na realizację zajęcia.
W razie rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem dotychczasowy pracodawca czyni wzmiankę o zajęciu należności w wydanym dłużnikowi świadectwie pracy.
Jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany – przesyła temu pracodawcy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Dodatkowo dotychczasowy pracodawca powiadamia o tym komornika i dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne.
Wzmianka w świadectwie pracy powinna zawierać oznaczenie komornika, który zajął należność. Ponadto wpisuje się numer sprawy egzekucyjnej, jak również wskazuje wysokość potrąconych już kwot. Przesłanie zawiadomienia komornika ma skutki zajęcia należności dłużnika u nowego pracodawcy od chwili dojścia zawiadomienia do tego pracodawcy.
Skutki zajęcia wynagrodzenia
Zajęcie wynagrodzenia za pracę jest dokonane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności (pracodawcy).
Zajęcie obowiązuje nadal, choćby po zajęciu nawiązano z dłużnikiem nowy stosunek pracy lub zlecenia. Dotyczy to również przypadku, kiedy zakład pracy przeszedł na inną osobę, jeżeli osoba ta o zajęciu wiedziała.
Odpowiedzialność pracodawcy – grzywny wymierzane przez komornika sądowego
Pracodawcy, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 881 § 3 i 4 kpc , nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia przewidzianego w art. 882 kpc albo zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika, stosownie do art. 884 § 2 i 3 kpc, komornik wymierza grzywnę w wysokości do pięciu tysięcy złotych.
Komornik powtórnie wymierzy grzywnę, jeżeli pracodawca nadal uchyla się od wykonania tych czynności w dodatkowo wyznaczonym terminie.
Jeżeli pracodawcą nie jest osoba fizyczna, grzywnie podlega pracownik lub wspólnik odpowiedzialny za wykonanie takiej czynności, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia – osoby uprawnione do reprezentowania pracodawcy. Jeżeli pracodawcą jest spółka cywilna, grzywnie podlega którykolwiek ze wspólników.
Pracodawca, który nie zastosował się do wezwania z art. 881 i 882 kpc lub w inny sposób naruszył obowiązki wynikające z zajęcia bądź złożył oświadczenie przewidziane w art. 882 kpc niezgodne z prawdą albo dokonał wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi, odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę.